mwiacek.comColorColor | Mobile  
Ocena skutków komputeryzacji (2001)
Submitted by marcin on Mon 01-Jan-2001

Polski
Polski artykuł

Chciałbym już na wstępie napisać, iż moim zdaniem nie można jednoznacznie ocenić, czy powszechność komputerów w naszym życiu spowodowała wyłącznie dobre zmiany czy nie. Jak bowiem każda rzecz czy nowa technologia, również ta ma swoje plusy i minusy. W poniższym tekście chciałbym pokazać kilka z nich:

Zacznę od negatywów.

Jak zauważa wielu autorów różnych publikacji, po upowszechnieniu się komputerów wiele rzeczy stało się łatwiejszych. Ponieważ zaś człowiek jest istotą leniwą i zazwyczaj wybiera łatwiejszą drogę postępowania, woli wcisnąć kilka klawiszy w swoim elektronicznym pomocniku niż np. rysować wykres danej funkcji ręcznie. Wszak komputer zrobi to szybciej i ładniej. Tylko, i to jest ten negatyw, że w ten sposób zatracimy pewną zdolność rysowania wykresów i będziemy ubożsi o tę wiedzę. A co się stanie, gdy nie chodzi o rysowanie wykresów, a jakieś poważniejsze obliczenia ? W momencie, gdy zabraknie prądu, gdy komputer się zepsuje, itp., możemy NIE MÓC sobie poradzić w danej sytuacji. Innymi słowy, nasze umiejętności dzięki komputerom znacznie zmniejszyły się w wielu dziedzinach....a my się od nich uzależniamy i możemy
nie dostrzec, że 2+2=5 dla nowego Pentium XXX (wszak jest on tak skomplikowany, że może mieć "niewielkie" usterki - prawda ?).

Właśnie, uzależnienie. Niestety nie jest to dobra sprawa. Uzależniamy naszą cywilizację m.in. od nośników magnetycznych łatwych do skasowania (wiem, że są np. płyty CD - niemniej jednak normalnie korzystamy np. z dysków twardych). Nośniki te się bardzo szybko zmieniają i ulegają szybkiemu zniszczeniu (żywotność CD jest rzędu 100-200 lat). Powoduje to, iż przyszłe pokolenia mogą mieć BARDZO DUŻE problemy z ich odczytaniem....

Kolejnym minusem jest to, iż sprzęt ten potrafi mieć bardzo negatywny skutek na zdrowie użytkownika. Mam tu na myśli szczególnie sprzęt z tradycyjnymi monitorami CRT i niskimi parametrami obrazu. Niestety, jego działanie szczególnie na młode organizmy przesiadujące przy nim godzinami może mieć bardzo poważne i nieprzyjemne dla zdrowia skutki.

Następny negatywny aspekt tej technologii to zanik więzi międzyludzkich. Niestety, to prawda, iż wielu młodych ludzi dzięki obcowaniu z innymi wyłącznie w cyberprzestrzeni ma większe trudności z "żywym" otoczeniem. Oczywiście, to zjawisko jest ciągle nowe dla psychologów i musi upłynąć jeszcze trochę czasu, aż znajdą oni odpowiednie i skuteczne sposoby leczenia z tego problemu (o ile nie zostało to już zrobione)....ale akurat ta kwestia zostanie może kiedyś rozwiązana...

Należy też wspomnieć o tym, iż cyberprzestrzeń jest znakomitym miejscem do ujawniania się mrocznej części naszej natury i potrafimy tam robić rzeczy niezgodne z prawem. Inna sprawa, iż prawo potrafi być niedobre, ale fakt jest faktem - wiele kradzieży (numerów kart kredytowych, pieniędzy z konta,...) czy przywłaszczeń własności intelektualnej dzieje się właśnie przy użyciu nowoczesnego sprzętu komputerowego...

Czy wobec tego powinniśmy przestać korzystać z tego sprzętu ?

Oczywiście nie. Poza wadami niesie on również pewne zalety:

Przede wszystkim, pozwala na wykonanie tego, co wcześniej było niemożliwe - różnego rodzaju symulacji czy skomplikowanych obliczeń w skończonym czasie. Dzięki niemu można lepiej wykorzystać dostępne wcześniej technologie (np. telefonia cyfrowa czy ruchoma to rozwinięcie tradycyjnej z parą miedzianych przewodów i centralą wybierakową)....i przyspieszyć korzystanie z nich (np. szybsza obsługa klientów w banku czy na lotnisku). Do tego oczywiście służy on również do rozwiązywania problemów, których wcześniej nie było lub były nieistotne (np. zainstalować Worda :-)).

Dzięki komputerom wielu ludzi ma pracę (operatorzy, informatycy, ludzie w fabrykach, itd.) i rozrywkę (chociaż akurat ten punkt może być traktowany negatywnie - wszak dzięki temu "udogodnieniu" ktoś może woleć granie w Quake niż np. wyjazd z rodziną nad jezioro).

One pozwoliły na lepszy i szybszy przepływ informacji oraz ich obróbkę (bazy danych czy archiwa elektroniczne).

Dzięki nim mamy lepszy dostęp do ludzi na całym świecie (o ile mają oczywiście np. pocztę elektroniczną). Jest to oczywiście paradoks (wcześniej wspomniałem o zaniku więzi międzyludzkich), ale fakt - można już utrzymywać codziennie kontakt z wujkiem Johnem z przysłowiowej Ameryki.

Docieramy w tym momencie do kolejnego pozytywnego aspektu - obniżki kosztu pewnych usług. Widać to najbardziej na przykładzie telefonii. O ile wcześniej byliśmy skazani na drogie rozmowy międzynarodowe, teraz możemy wykorzystać Voice Over Net i rozmawiać za ułamek dawnych kosztów. Umarł król (kompanie telekomunikacyjne - przynajmniej za granicą :-)), niech żyje nowy (operatorzy internetowi)...

Łatwiej (taniej) dziś dotrzeć do wielu odbiorców twórcom wielu rodzajów periodyków czy publikacji. Oczywiście, nie zawsze są pozycje godne uwagi (kolejny negatyw - dzięki komputerom mamy do czynienia ze znacznie większą ilości tzw. szumu informacyjnego), ale...

Warto też wspomnieć o tym, iż to komputery pozwoliły ujawnić chęć bezinteresownego dzielenia się wielu ludzi. Chodzi mi oczywiście o oprogramowanie Open Source tworzone np. na licencji GLP czy GNU. Dostępne z pełnym kodem źródłowym daje możliwość jego rozszerzania i łatwego dostosowywania do indywidualnych potrzeb...

Jak więc widać w powyższym bardzo skrótowym opracowaniu, można wymienić trochę cech pozytywnych i negatywnych. I stąd nie ma jednoznacznej odpowiedzi na tytułowe pytanie...a sama komputeryzacja jest na pewno ciekawym zjawiskiem dla socjologów :-).